Vào khoảng
tháng 4 hàng năm tiết trời ở nam bộ
trở nên nóng nực đó là dấu hiệu của thời điểm giao mùa giữa mùa khô và mùa mưa,
nhiệt độ ở đảo Phú Quốc luôn cao hơn
đất liền khoảng 1-2 độ C, những cơn mưa đầu mùa ở đây dường như chưa đủ sức
làm dịu đi cái nóng dư âm của mùa khô trên đảo, tuy nhiên những cơn mưa này
cũng mang đến cho mặt đất khô cằng ở đây một lượng nước quý giá giúp cho mọi
sinh vật thỏa mãn cơn khát sau một thời gian dài chống chọi với sự khắc nghiệt
của mùa khô trên đảo. Những cơn mưa
ấy lại gợi trong miền ký ức của người con xứ đảo những kỷ niệm thân quen , nhắc
cho tôi nhớ mùa Nấm Tràm đang đến .
 |
| Mùa Nấm Tràm ở Hòn Đảo Ngọc Phú Quốc |
Nhờ có nước , nhiều loài thực vật như được
thay áo mới , chúng bắt đầu đua nhau sinh sội đâm chồi bắt nhịp nhanh với thời
tiết . Nấm Tràm , một loài thực vật chỉ mọc sau những cơn mưa đầu mùa cũng bắt
đầu leo lên từ trong lòng những lớp lá tràm ấp ủ lâu nay , trong lớp lá tràm võ
tràm khô rụng xuống đất từ mùa mưa năm trước , sau một thời gian chúng tự phân
hủy thành một lớp mùn , trãi qua những tháng mua khô lớp mùn nấm vẫn nằm im dưới
những tán rừng đó chính là nơi lý tưởng cho nấm tràm sinh trưởng
Phú Quốc xưa nay được mênh danh là đảo ngọc trừu
phú do được thiên nhiên ưu đãi , sản vật ở đảo này rất phong phú và đa dạng cả
từ biển lẩn từ rừng , Nấm tràm , một trong những món ăn khoái khẩu của người
dân sống trên hòn đảo này , tuy nhiên muốn ăn nấm tràm phải chịu khó vào những
khu vực rừng tràm để hái , khi còn là trẻ con tôi thường theo ông bà nội hoặc
ba mẹ tôi vào rừng hái nấm tràm . Khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu nặng hạt
cũng là lúc nắm tràm mọc rộ , nhưng chúng chỉ xuất hiện trong vòng hơn 1 tháng
là biến mất , muốn ăn nữa thì phải đợi đến đầu mùa mưa năm sau .
Biết được đặc
điểm đó nên người dân thích ăn nấm tràm luôn tranh thủ quản lại bớt những công
việc hàng ngày để đi hái cho kịp mùa , Vì vậy vào mỗi năm vào mùa hái nấm tràm
, xóm tôi lại nhộn nhịp đông vui hẳn lên , gia đình tôi đăc biệt thích món ăn
bình dị mà đậm đà này , vì vậy cứ bắt đầu vào mùa mưa là mọi người cùng đi hái
nấm . Dưới lớp vỏ của lá tràm là những chiếc ô nắm tròn tròn tím nhạt béo múp
nhô đầu vươn mình ra như chờ tay người hái . Bọn con nít tụi tôi thích thú khi
phát hiện ra nhóm nấm tràm và tự tay loi từng búp từng búp một rồi tỷ mỷ kéo từng
tai nấm ra xem , bên ngoài cây nấm có màu tím thẩm nhưng bên trong lại trắng mịn
màn , những búp nắm tròn bé bé xinh xinh trong dể thương làm sao . Một trong những
đặc điểm của nấm tràm là mộc trên những gò cao , màu của nắm tiệp với màu của đất
nên có khi đứng sát bên mà vẫn không thể thấy được chúng , thế nhưng đối với những
người có kinh nghiệm thì không khó lắm phát hiện ra chúng .
Khi đem nấm về
đến nhà , việc đầu tiên là đem nấm ngâm với nước lạnh nếu có nước cơm vo thì
càng tốt . Mục đích của việc ngâm nấm là để cho cát bụi và cát bám ở thân nấm
trôi ra , hai là nước sẻ làm bớt vị đắng của nắm khi chế biến . Mẹ tôi thường
chế biến món canh nấm tràm với cá rựa , chúng tôi giúp mẹ lặt rau , rửa nắm , sắt
gừng và các gia vị khác để mẹ có thể chế biến nhanh hơn , chúng tôi háo hức chờ
món canh này bởi hương thơm của nó bốc lên bay vào mũi làm cái bụng đánh trống
liên tục . Có lẻ nấm tràm được người dân quê tôi yêu thích vì nó hiếm mà còn
ngon nữa .Nhai cái nấm tràm trong miệng , đầu tiên vị giác sẻ nhận được vị đắng
nồng , nhưng khi nhai kỷ và nuốt từ từ vào trong sẻ cảm nhận được vị ngòn ngọt
rất dể chịu bên trong cổ họng .
Theo sự phân tích của đông y nấm tràm chứa nhiều hoạt chất rất tốt cho việc chửa bệnh như : Mệt mỏi , cảm cúm , nhức đầu và có tác dụng bồi bổ nội tạng nhờ có chất dầu tràm trong đó , ngoài ra vị đắng của nấm tràm còn có tác dụng thanh nhiệt giải độc do vậy nấm tràm còn có tác dụng dã rượu .
Với người dân xứ đảo quê tôi nấm
tràm là loại thực phẩm có thể chế biến ra rất nhiều món ăn , nào là nấm tràm
xào tôm , xào thịt , nấu lẩu , nấu súp , nấu canh cùng với tôm , cua , cá , ghẹ
hoặc nhanh nhất là kho tiêu . Ngoài những món chế biến ăn liền , bà con quê tôi
còn làm những món nấm tràm khô dự trữ ăn sau mùa , biết tôi thích ăn nên năm
nào bà nội cũng muối vài keo để dành cho tôi , những món ăn dân dã được chế biến
từ nấm tràm , từ lâu đã trở thành ký ức trong tôi mỗi khi nhớ về quê .
Miền quê biển
đảo Phú Quốc của tôi ngày nay được mênh danh là Hòn Đảo Ngọc , những năm gần
đây Phú Quốc đón hàng trăm ngàn lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan
nghĩ dưỡng mỗi năm .
Món nấm tràm
dân dã của quê tôi ngày nào giờ đây được nhiều thực khách phương xa đón nhận
thưởng thức và xem như 1 món ẩm thực đặc trưng không thể bỏ qua vào dịp đợt mưa
đầu mùa . Nấm tràm giờ đây trở nên phổ biến rộng rải hơn vì vậy các gian hàng ở
chợ cứ đầu mùa mưa lại bày bán món ăn đặc sản này . Du khách phương xa đã đến
đây vào mùa của nắm tràm thì khi về lúc nào cũng tay xách tay mang món ăn dân
dã mà đâm đà từ xứ đảo mang về làm quà cho người thân bè bạn .
Ngày trước nấm
tràm là món ăn dân dã bình dân , giờ đây nó đã trở thành hàng hóa có giá trị về
kinh tế , có lẻ vì nhiều người đã thích nghi được với vị đắng của nó hoặc hiểu
hơn về công dụng tuyệt vời của nắm tràm , có lẻ chính vì vậy mà nhiều người dân
nghèo ở quê tôi giờ đây có thêm điều kiện để cải thiện kinh tế nâng cao thu nhập
cho gia đình mỗi khi đến mùa nấm tràm .
Còn với tôi nấm tràm không chỉ đơn thuần là món ăn khoái khẩu mà đó là hình ảnh thân thương mỗi
khi tôi tìm về ký ức của tuổi thơ tôi ,
thưởng thức là bài học liên tưởng về những người đã dạy cho tôi , tôi chiêm
nghiệm ra rằng sau những khó khăn vấp ngã trong cuộc sống nếu ta vượt qua nó sẽ
trở nên ngọt ngào hơn , tốt đẹp hơn cũng như vị đắng nồng của nấm tràm trên đầu
lưởi rồi sẽ trở nên ngọt ngào sau khi nuốt vào trong . Những chiếc nấm tràm tuy
nhỏ bé nhưng gói trọn biết bao tình
thương của gia đình ông bà cha mẹ , nhớ lắm những ngày cùng đi hái nắm cùng gia
đình , nhớ lắm những keo nấm tràm khô . Tất cả những tình cảm đó sẽ mãi là những
kỹ niệm , mãi mãi là ký ức ngọt ngào nuôi dưởng tâm hồn tôi , để tôi trưởng
thành khôn lớn , để tôi vững bước vào đời .
